Wat is direct trade chocolade?

Wat is directe handel chocolade eigenlijk? In ons geval verwijst directe handel naar de manier waarop chocolademakers hun ingrediënten betrekken. Een reep chocolade met een gemiddelde prijs van €1,00 in de supermarkt. Misschien bent u niet verbaasd? Maar die lage prijs doet geen recht aan de cacaoboeren en de technologie die nodig is om goede chocolade te maken. Om te begrijpen waarom de boon-tot-bar chocolademakers de directe handel hebben omarmd, moet men de geschiedenis kennen.

Een triest verleden

Chocolade heeft een triest verleden, maar ook een triest heden vol schendingen van de mensenrechten, armoede en slavernij. In Latijns-Amerika en het Caribisch gebied werden miljoenen Afrikanen gedwongen als slaven te werken op cacaoplantages. Ondertussen ontwikkelde zich in Europa de smaak voor chocolade: aan het begin van de 19e eeuw maakte de industrialisatie de massaproduktie van chocolade mogelijk.

Een droevig heden

Momenteel is ongeveer 70% van de cacao in de wereld afkomstig uit Afrika, met Ghana en Ivoorkust als de belangrijkste producerende landen. Hier zijn schendingen van de mensenrechten helaas nog aan de orde van de dag. Grote chocolademerken hebben programma’s ontwikkeld om boeren te steunen en kinderarbeid terug te dringen. Helaas is kinderarbeid de laatste jaren eerder toe- dan afgenomen.

Het probleem is dus complex en kan niet zomaar worden opgelost. Feit is dat veel Afrikaanse cacaoboeren in extreme armoede leven. Veel kinderen hebben geen andere keus dan op de boerderijen te werken met de rest van hun familie. Nog zorgwekkender is dat de vraag naar chocolade toeneemt en de prijs van cacaobonen stijgt, maar dat de boeren steeds minder geld krijgen.

Het model van de directe handel

Onder producenten van chocolade van boon tot reep is het model van de directe handel de laatste jaren steeds populairder geworden. Chocoladefabrikanten kopen cacao rechtstreeks van boeren of coöperaties. Deze relatie garandeert dat de cacaoboeren een eerlijke prijs krijgen voor hun producten. Bovendien kunnen chocoladefabrikanten nauw samenwerken met boeren om de kwaliteit en de smaak te verbeteren.

De directe handelsketen

De route van rechtstreeks verhandelde cacaobonen varieert naargelang van de oorsprong van de cacaobonen en het soort cacaoboer. Sommige cacaoboeren communiceren rechtstreeks met chocoladefabrikanten en exporteurs op contractbasis voor de distributie. Anderen, kleinere cacaoboeren, maken deel uit van een grotere coöperatie. Deze bevoorradingsketen is veel korter dan op de normale handelsmarkt. Als gevolg daarvan ontvangen de cacaoboeren een groter deel van de opbrengst van hun oogsten. Hierdoor kunnen zij investeren in betere arbeidsomstandigheden en verwerkingstechnieken. De onderstaande toeleveringsketen is een algemene weergave van het traject van het cacaoproducerende land naar de chocoladefabrikant die de cacao uiteindelijk verwerkt tot chocolade voor rechtstreekse verkoop.

Directe relaties

Directe handel elimineert de tussenpersoon, waardoor chocoladefabrikanten aanzienlijk meer kunnen betalen voor cacaobonen. In sommige gevallen betalen chocoladefabrikanten vijf keer meer dan de Fair Trade-prijs voor fijne cacaobonen. De directe relatie met de cacaoboer betekent dat de chocolademaker feedback kan geven over de kwaliteit, maar ook over de vraag of het fermentatie- of droogproces kan worden verbeterd. Boeren hebben ook goede redenen om ervoor te zorgen dat de cacaobonen vanaf de oogst de best mogelijke behandeling krijgen om een hoge kwaliteit te garanderen.

Traceerbaarheid

Het grootste voordeel van rechtstreekse handel is misschien wel de traceerbaarheid. Chocolade die gemaakt is van rechtstreeks verhandelde bonen kan gemakkelijk worden getraceerd tot bij de cacaoboeren, wat niet mogelijk is met bulkcacaobonen op de gewone commerciële markt.